Werkdruk oplossen

Een vaag begrip concreet oplosbaar maken en zorgen voor een plezierige werkdruk

Werkdruk is een veelkoppig monster. Als je denkt iets op te lossen dan ontstaat er weer een andere vorm van werkdruk. Het is ook een vaag begrip, een container waar je van alles in kunt gooien. Veel initiatieven smoren in een Babylonische spraakverwarring. Met de bronnen van arbeidsvreugde kun je een einde maken aan de spraakverwarring. Mensen kunnen er hun unieke beleving van werkdruk goed mee onder woorden brengen. Dat brengt oplossingen binnen handbereik.

Graag hanteer ik de term ‘plezierige werkdruk’ omdat we moeilijk zonder een vorm van druk kunnen ‘werken met plezier en goed presteren’. Dat blijkt onder meer uit de ondermijnende effecten van het geheel ontbreken van druk, ook wel genoemd ‘bore-out’.

Hoe het werkt

Werkdruk is een zeer persoonlijke beleving. We vragen medewerkers om deze beleving onder woorden te brengen met de zeven bronnen van arbeidsvreugde. En wat blijkt: elke beschrijving is uniek. Medewerkers uit één team wijzen heel verschillende bronnen aan om hun werkdruk te beschrijven. De een ervaart een gebrek aan Collegialiteit: ik sta er alleen voor, niemand helpt me. De ander geeft als reden voor werkdruk een tekort aan Van betekenis zijn: ik doe mijn klanten tekort, ik zou veel meer voor ze moeten doen. Weer een ander heeft last van een tekort aan Waardering en vertrouwen: niemand ziet wat ik doe en je hoort alleen iets als het fout gaat.

Acties concreet maken

Medewerkers kunnen hun unieke beleving dus heel goed onder woorden brengen met de bronnen van arbeidsvreugde. Vaak is het voor collega’s een verrassing wat er uit komt. Soms vraag ik collega’s om te raden bij welke bron de werkdruk voor iemand het meeste pijn doet. Over het algemeen weten ze het niet. Een meerderheid noemt een verkeerde bron. Hetzelfde geldt voor leidinggevenden. Zij kunnen meestal niet ‘raden’ wat er bij individuele medewerkers zorgt voor werkdruk. In veel gevallen zijn ze verplicht om iets te doen en kiezen dan vaak voor acties bij de bron Goede prestaties: taken herverdelen, extra capaciteit inschakelen en dergelijke. Een veel gehoorde klacht van medewerkers die last hebben van een heel andere bron is dan: ‘Zie je wel, ze luisteren niet’. Het is dus risicovol voor medewerkers om het oplossen van werkdruk alleen aan de leidinggevenden over te laten.

Op individueel niveau is de bron, die het meeste pijn doet, de sleutel tot de oplossing. Als ze hun pijnlijkste bron hebben ontdekt, weten mensen snel aan te geven wat er voor hen nodig is om de werkdruk te verlichten. Soms is een kleine verandering  in het werk al voldoende. Soms moeten de eigen verwachtingen en ambities worden bijgesteld. Op teamniveau kunnen we de individuele analyses samenvoegen en teamacties ontwikkelen. 

Als individuele acties en teamacties niet voldoende zijn om de werkdruk kan actie worden ondernomen richting het management.

Effecten van de aanpak

In veel gevallen zien mensen werkdruk als een thema waar de organisatie iets aan moet doen. Dat kan zo zijn, maar bij onze aanpak ontdek je dat iedereen uniek is in de beleving van werkdruk. Algemene oplossingen zijn daarom meestal niet voldoende. Het betekent dat iedereen in ieder geval ook zelf aan de slag moet gaan.

Inzicht in elkaars ‘bronnen van werkdruk’ is heel verhelderend en wijst de weg naar praktische oplossingen. Je weet beter waar je bij een bepaalde collega rekening mee moet houden.

De term ‘plezierige werkdruk’ en de aanpak halen de scherpe kantjes van het onderwerp werkdruk af.